This is featured post 4 title
Replace these every slider sentences with your featured post descriptions.Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these with your own descriptions.
This is featured post 5 title
Replace these every slider sentences with your featured post descriptions.Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these with your own descriptions.
សម្តេចនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន អញ្ជើញជាអធិបតី ពិធីប្រកាសដាក់ឲ្យអនុវត្ត «ផែនការយុទ្ធសាស្រ្តជាតិ ស្តីពីពិការភាព ២០១៤-២០១ ៨» និងអបអរសាទរ គម្រប់ខួប៥ឆ្នាំ ច្បាប់ស្តីពីកិច្ចការពារនិងលើកកម្ពស់សិទ្ធិជនពិការ
ទិវាអន្តរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនថ្ងៃទី២៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៤ក្រោមប្រធានបទ «រួមគ្នាបង្ការ និងព្យបាលគ្រឿងញៀន» ក្រោមអធិបតីភាពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់បំផុត សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន
វេលាម៉ោង ០៨:៣០នាទី នៅសាលមហោស្រពកោះពេជ្រ មានរៀបចំទិវាអន្តរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនថ្ងៃទី២៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៤ក្រោមប្រធានបទ «រួមគ្នាបង្ការ និងព្យបាលគ្រឿងញៀន» ក្រោមអធិបតីភាពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់បំផុត សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន និងមានការចូលពីសមាជិក សមាជិការរដ្ឋសភា ព្រឹទ្ធសភា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា អគ្ករាជទូត រដ្ឋទូត នៃប្រទេសនានា តំណាងស្ថាប័ន អង្គ ការ ស.ប.ជ ប្រចាំកម្ពុជា តំណាងក្រសួង ស្ថាប័ន អង្គភាព កងកំលាំងប្រដាប់អាវុធគ្រប់ប្រភេទ មន្ត្រីរាជការ ប្រជាពលរដ្ឋ សិស្សានុសិស្ស ប្រមាណជា ៣,២០០នាក់ ។ ដោយ ហែម ជា
ពលរដ្ឋរងគ្រោះដោយសារគម្រោងស្តារផ្លូវរថភ្លើងតវ៉ាឲ្យធនាគារអេឌីប៊ីផ្តល់សំណងបន្ថែម
អតបទ និង រូបភាព www.khmer.rfi.fr:
ប្រជាពលរដ្ឋដែលបានរងគ្រោះដោយសារគម្រោងស្តារផ្លូវរថភ្លើងទាំងនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញនិង មកពីបណ្តាខេត្តមួយចំនួនផងនៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី ២៦ មិថុនានេះ បានប្រមូលផ្តុំគ្នានៅមុខធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី អេឌីប៊ី ដើម្បីទាមទារឲ្យធនាគារនេះ ផ្តល់សំណងបន្ថែមនិងដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមមួយចំនួនទៀតដល់ពួកគេ។ ការប្រមូលផ្តុំគ្នាបានកើតឡើងក្រោយពីរដ្ឋាភិបាល និង ធនាគារអេឌីប៊ី មិនបានដោះស្រាយផ្តល់សំណង និង លក្ខខណ្ឌរស់នៅសមរម្យដល់ពួកគេ។
គឺនៅម៉ោងប្រមាណ ៨ ព្រឹក ប្រជាពលរដ្ឋរងគ្រោះទាំងនោះ ប្រមាណ ជាងជិត២00 នាក់ បានប្រមូលផ្តុំគ្នា នៅពីមុខធនាគារអេឌីប៊ី នៅជិតវិមានឯករាជ្យ ។ ជាការប្រមូលផ្តុំ ដើម្បីដាក់ញត្តិទាមទារឲ្យធនាគារនេះ ផ្តល់សំណងបន្ថែម និង ដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមមួយចំនួនទៀតដល់ពួកគេ ។
លោក ស៊ីម វីរៈ តំណាងប្រជាពលរដ្ឋរងគ្រោះនៅក្នុងសហគមន៍ទួលសង្កែ បានថ្លែងថា ប្រជាពលរដ្ឋរងគ្រោះមកជួបជុំគ្នានៅពេលនេះ គឺដើម្បីដាក់ញត្តិដល់ធនាគារអេឌីប៊ី ដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមមួយចំនួនដល់ពួកគេ។ បញ្ហាទាំងនោះ រួមមានដូចជា សងប្រាក់បន្ថែមដល់ពលរដ្ឋដែលរងគ្រោះ ស្តារហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធឡើងវិញ ប្តឹងយន្តការសារទុក្ខ ដោះស្រាយបំណុល និងបង្កើតកម្មវិធីស្តារប្រាក់ចំណូលជាដើម ។ តំណាងប្រជាពលរដ្ឋរូបនេះ បានចោទប្រកាន់ ធនាគារអភិវឌ្ឈន៍អាស៊ី អេឌីប៊ី ថា មិនបានគោរពទៅតាមគោលនយោបាយរបស់ខ្លួនដែលបានសន្យាជាមួយប្រជាពលរដ្ឋក្នុងការដោះស្រាយផលប៉ះពាល់ដោយសារគម្រោងស្ដារផ្លូវរថភ្លើងនេះ។
តំណាងប្រជាពលរដ្ឋមួយរូបទៀត គឺ អ្នកស្រី រស់ បុប្ផា បានបន្ថែមថា ក្រុមប្រជាពលរដ្ឋដែលកំពុងរងគ្រោះ បានតវ៉ាទាមទារស្វែងរកដំណោះស្រាយ តាមរយៈការដាក់ញត្តិមកធនាគារអេឌីប៊ីនេះអស់រយៈពេលបួនឆ្នាំមកហើយ ពោលគឺតាំងពីចុងឆ្នាំ ២០១១ មកម្លេះ តែការឆ្លើយតបរបស់ធនាគារនេះមិនមានឆន្ទៈដោះស្រាយនោះទេ។ ដូច្នេះហើយ ទើបប្រជាពលរដ្ឋសម្រេចលើកគ្នាប្រមូលផ្តុំធ្វើការតវ៉ានៅពីមុខធនាគារតែម្តង។ បើតាមអ្នកស្រីរស់ បុប្ផា ប្រជាពលរដ្ឋដែលបានរងគ្រោះដោយសារគម្រោងស្ដារផ្លូវរថភ្លើងនេះ មានចំនួនសរុបប្រមាណ ៣៥៨១ គ្រួសារ ហើយក្នុងនោះពលរដ្ឋរងគ្រោះក្នុងរាជធានីភ្នំពេញមានចំនួន ១៦១ គ្រួសារ ។
នៅម៉ោងប្រមាណ ៩ ព្រឹក ធនាគារអភិវឌ្ឈន៍អាស៊ីអេឌីប៊ី បានអនុញ្ញាតឲ្យតំណាងប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ៦ រូបចូលជួបដើម្បីដាក់ញត្តិ និង ចរចាស្វែងរកដំណោះស្រាយ។ហើយក្រោយពីជួបជាមួយតំណាងប្រជាពលរដ្ឋរយៈពេលជាង៣ម៉ោងកន្លះរួចមក ធនាគារអេឌីប៊ីបានទទួលយកសំណើរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីយកទៅពិភាក្សាជាមួយអន្តរក្រសួង ហើយសន្យាថា នឹងផ្តល់ដំណឹងដល់ប្រជាពលរដ្ឋវិញនៅថ្ងៃទី ៧ កក្កដា ។ នេះបើតាម ការបញ្ជាក់ឲ្យដឹងរបស់លោក ស៊ីម វីរៈ បន្ទាប់ពីជួបជាមួយប្រធានធនាគារអភិវឌ្ឈន៍អាស៊ីអេឌីប៊ីប្រចាំនៅកម្ពុជា លោក អេរិក ស៊ិតវិក។។
សូមបញ្ជាក់ថា ការប្រមូលផ្តុំតវ៉ារបស់ប្រជាពលរដ្ឋរងគ្រោះដោយសារគម្រោងស្ដារផ្លូវរថភ្លើងនេះ ក៏មានការចូលរួមពីអ្នកភូមិបឹងកក់ និង ឃ្លាំមើលពីលោក វន់ ពៅ ប្រធានសមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធផងដែរ។។ ក៏មានផងដែរ អាជ្ញាធរ និង កងសន្តិសុខរបស់សាលាខណ្ឌដូនពេញជាច្រើននាក់ ក៏ប៉ុន្តែមិនមានអំពើហិង្សា ឫ ការប៉ះទង្គិះគ្នាណាមួយកើតឡើងនោះទេ៕
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ចេញទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅបង់ក្លាដេស
អត្ថបទ និង រូបភាព www.khmer.rfi.fr:
ដូចការគ្រោងទុក លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានដឹកនាំគណៈប្រតិភូមួយក្រុមចេញទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសបង់ក្លាដេស នៅព្រឹកថ្ងៃចន្ទ ទី១៦ ខែមិថុនានេះ។ អំឡុងពេលនៃដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ មានកិច្ចព្រមព្រៀងចំនួន៤ ដែលភាគីទាំងពីរគ្រោងចុះហត្ថលេខាជាមួយគ្នា។ នេះជាទស្សនកិច្ចលើកដំបូងរបស់លោក ហ៊ុន សែន ទៅកាន់ប្រទេសអាស៊ីខាងត្បូងមួយនេះ ដែលមានបំណងទិញអង្ករ២សែនតោនក្នុងមួយឆ្នាំពីកម្ពុជា។
ដំណើរបំពេញទស្សនកិច្ចរបស់គណៈប្រតិភូកម្ពុជាទៅកាន់ប្រទេសបង់ក្លាដេស មានរយៈពេល៣ថ្ងៃ គឺចាប់ពីថ្ងៃទី១៦ ដល់១៨មិថុនា។ ដំណើរទស្សនកិច្ចជាផ្លូវរដ្ឋនេះ ធ្វើឡើងតាមការអញ្ជើញរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីបង់ក្លាដេស លោកស្រី ហ្សេក ហាស៊ីណា ( Sheikh Hasina) ក្នុងគោលដៅពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាច្រើនវិស័យរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ នេះបើយោងតាមក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា។
ក្រសួងការបរទេសបានប្រាប់ឲ្យដឹងតាមរយៈសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានថា នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជានិងបង់ក្លាដេស នឹងជួបពិភាក្សាការងារជាមួយគ្នា និងធ្វើជាអធិបតីភាពក្នុងពិធីចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងមួយចំនួនផងដែរ។ កិច្ចព្រមព្រៀងទាំងនោះជារួមមាន៖ កិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីការបង្កើតគណៈកម្មការចម្រុះសម្រាប់ជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី, អនុស្សរណៈយោគយល់ស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការវិទ្យាសាស្រ្ត និង បច្ចេកទេសក្នុងវិស័យកសិកម្ម, កិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការវប្បធម៌ និងកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីការជំរុញ និង ការការពារវិនិយោគផងដែរ។
គណៈប្រតិភូដែលអមដំណើរនាយករដ្ឋមន្រ្តីរួមមាន លោក ហោ ណាំហុង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស, លោក អ៊ុក រ៉ាប៊ុន រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និង នេសាទ, លោកស្រី ភឿង សកុណា រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងវប្បធម៌ និង វិចិត្រសិល្បៈ និងមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមួយចំនួនទៀត។ នេះជាលើកទី១ហើយដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បំពេញទស្សនកិច្ចក្នុងប្រទេសបង់ក្លាដេស។ បង់ក្លាដេសគឺជាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍មួយនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីខាងត្បូងដែលមានប្រជាជនជាង ១៥០ លាននាក់។
កាលពីខែមករាឆ្នាំ ២០០១ នាយករដ្ឋមន្ត្រីបង់ក្លាដេស លោកស្រី ហ្សេក ហស៊ីណា ក៏បានមកបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជារួចហើយ។ បន្ទាប់មក ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចមកកាន់កម្ពុជាកាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១០ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសបង់ក្លាដេស លោកស្រី ឌីពូ ម៉ូនី បានអះអាងថា បង់ក្លាដេសចង់ទិញអង្ករពីកម្ពុជាចំនួន២សែនតោនក្នុងមួយឆ្នាំ។ កម្ពុជានិងបង់ក្លាដេស ក៏បានចុះហត្ថលេខាលើកលែងទិដ្ឋាការសម្រាប់អ្នកកាន់លិខិតឆ្លងដែនការទូត និងលិខិតឆ្លងដែនផ្លូវការផងដែរ កាលពីខែឧសភាឆ្នាំ ២០១៣ កន្លងទៅ៕
.jpg)
ឯកឧត្តម ខៀវ កាញារីទ្ធ៖ ប្រទេសមានសន្តិភាពវិស័យកីឡាកាន់តែរីកចម្រើន
ប្រភព AKP:
ឯកឧត្តម ខៀវ កាញារីទ្ធ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងព័ត៌មាន បានថ្លែងនៅក្នុងពិធីប្រកួតកីឡាភ្នំពេញអន្តរជាតិ
ឌូអាត្លុងដណ្តើមពានរង្វាន់សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាព្រឹក ថ្ងៃទី ០១ ខែមិថុនា
ឆ្នាំ ២០១៤ ថា កម្ពុជាយើងពុំធ្លាប់មានប្រភេទកីឡាទ្រីយ៉ាត្លុង និងឌូអាត្លុង (ប្រភេទកីឡារត់ប្រណាំង
ជិះកង់ និងរត់ប្រណាំង និងរត់ប្រណាំង ហែលទឹក និងមករត់ប្រណាំង) ដែលជាកីឡាអន្តរជាតិនោះ ។
ក្នុងរយៈពេល ៣-៤ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ សហព័ន្ធកីឡាទ្រីយ៉ាត្លុងកម្ពុជាបានរៀបចំបង្កើតឲ្យមានកីឡានេះឡើង ហើយក៏បានរៀបចំការប្រកួតជាច្រើនលើកមកហើយដែរ ។
ឯកឧត្តម ខៀវ កាញារីទ្ធ បានបញ្ជាក់ថា ប្រទេសដែលមានសន្តិភាព មានការអភិវឌ្ឍ ទើបកីឡាមាន
ការរីកចម្រើនគ្រប់ផ្នែក ជាក់ស្តែងកម្ពុជាបានរៀបចំនូវការប្រកួតកីឡាទ្រីយ៉ាត្លុង ឌូអាត្លុង ដែលជា
កីឡាអន្តរជាតិមួយដែលប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍លើសកលលោកកំពុងពេញនិយម ។ ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយ
នេះដែរកីឡាករកម្ពុជាយើងបានចេញទៅប្រកួតកីឡាជាអន្តរជាតិនៅក្រៅប្រទេសហើយបាននាំមក
នូវមេដាយមាស ប្រាក់ និងសំរិទ្ធិជាច្រើន ដែលជាទីមោទនភាព ។ ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្រ្តីបានរំលឹកផងដែរ
ថា កាលពីប្រទេសយើងពុំទាន់បានសន្តិភាពពេញលេញនោះ វិស័យកីឡារបស់យើងពុំសូវមានការរីកចម្រើនទេ ហើយយើងក៏ពុំសូវបានចេញទៅប្រកួតជាលក្ខណៈអន្តរជាតិ និងទទួលបានមេដាយដែរប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ននេះ យើងបានចេញទៅប្រកួតនៅលើឆាកអន្តរជាតិ ព្រមទាំងបាននាំមកនូវមេដាយនិងកេរ្តិ៍ឈ្មោះទៀតផង ។
ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្រ្តីបានលើកឡើងផងដែរ ដោយមើលឃើញនូវសារសំខាន់នៃកីឡា ឌូអាត្លុងនេះ
ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានគាំទ្រ ហើយសម្រេចបង្កើតជាពានរង្វាន់សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតី
តេជោ ហ៊ុន សែន សម្រាប់ការប្រកួតនៅឆ្នាំ ២០១៤ នេះ ដែលយើងសង្ឃឹមជឿជាក់ថា កីឡាករផ្នែក
ឌូអាត្លុងនេះនឹងអាចទៅចូលរួមប្រកួតកីឡា Sea Game ឆ្នាំ ២០១៥ នៅប្រទេសសិង្ហបុរី ហើយទទួល
បានជោគជ័យជូនប្រទេសជាតិទៀតផង៕ទាហានថៃរាយលួសបន្លាប្រវែង១៥០ម៉ែត្រជិតប្រាសាទព្រះវិហារ
អត្ថបទ និង រូបភាព www.khmer.org/khmer:រយៈពេល ៣ថ្ងៃកន្លងមកហើយ ទាហានថៃ បានដាក់រាយលួសបន្លាប្រហែលជាង ១០០ម៉ែត្រ នៅតំបន់ស្រះត្រាវ ភាគខាងលិចឆៀងខាងត្បូង មិនឆ្ងាយប៉ុន្មានពីប្រាសាទព្រះវិហារ។ យោធាខ្មែរ ចាត់ទុកសកម្មភាពរបស់ទាហានថៃ នេះថា ជាការដែលអាចបង្កឱ្យមានបញ្ហាព្រំដែនជាថ្មី បន្ទាប់ពីការប្រឈមមុខដាក់គ្នារវាងកងទ័ពបានស្ងប់ស្ងាត់ជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ។
មេបញ្ជាការយោធាខ្មែរដែលគ្រប់គ្រងកងកម្លាំងការពារព្រំដែន ជុំវិញតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារ បានស្នើឱ្យទាហានថៃ នៅខ្សែត្រៀមជួរមុខ ធ្វើការរុះរើលួសបន្លាប្រវែង ១៥០ម៉ែត្រ ដែលទើបតែដាក់រាយកាលពីពេលថ្មីៗនោះចេញវិញ។
មេបញ្ជាការកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ នៃកងពលធំអន្តរាគមន៍លេខ៣ គឺលោកឧត្តមសេនីយ៍ឯក ស្រី ឌឹក។ លោកមានប្រសាសន៍កាលពីរសៀលថ្ងៃសៅរ៍ ទី៣១ ខែឧសភា ថា កងទ័ពថៃ ដែលដាក់រាយលួសបន្លានៅតាមតំបន់ជម្លោះព្រំដែន ជិតប្រាសាទព្រះវិហារនោះ គឺមិនត្រឹមត្រូវទេ។
លោកឧត្តមសេនីយ៍ឯក ស្រី ឌឹក បញ្ជាក់ទៀតថា លោកកំពុងព្យាយាមប្រាប់ទៅទាហានថៃ ឱ្យរុះរើលួសបន្លានោះចេញ ពីព្រោះយោងតាមដីកាបង្គាប់របស់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិទីក្រុងឡាអេ ដែលប្រកាសកាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៣ កន្លងទៅ គឺបានហាមឃាត់ភាគីជម្លោះកម្ពុជាថៃ មិនឱ្យធ្វើអ្វីនៅតំបន់ទាំងនោះទេ ត្រូវរង់ចាំការដោះស្រាយរឿងព្រំដែនឱ្យច្បាស់លាស់ជាមុនសិន។
លោកឧត្តមសេនីយ៍ឯក ស្រី ឌឹក៖ «យើងសម្រួលជាមួយគាត់ ឱ្យគាត់ដកចេញទៅ កុំឱ្យដាក់អ៊ីចឹង វានាំតែមានបញ្ហា។ យើងបានជូនដំណឹងឱ្យគាត់ហើយ ធ្វើលិខិតផ្ញើទៅ ហើយក៏បានជួប ក៏បានជួបគ្នា និងបានជជែកគ្នាហើយ ណាមួយទៀត មេៗរបស់គាត់រវល់ទៅទីក្រុងបាងកក ឯណោះ។ អ៊ីចឹងមិនទាន់មានចម្លើយអីដែលថា តើយើងត្រូវដោះស្រាយយ៉ាងម៉េច?»។
ការទាមទារនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីទាហានថៃ មួយក្រុមនៅខ្សែត្រៀមជួរមុខ បានយកលួសបន្លាមកដាក់រាយនៅតំបន់ស្រះបុរាណឈ្មោះស្រះត្រាវ នៅភាគខាងលិចឆៀងខាងត្បូង មិនឆ្ងាយពីប្រាសាទព្រះវិហារ កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែឧសភា កន្លងទៅ។
ទោះយ៉ាងណា នៅថ្ងៃសៅរ៍ នេះ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទាន់អាចសុំប្រតិកម្មពីមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសខ្មែរ ជុំវិញរឿងនេះបានថាយ៉ាងណានៅឡើយ។
ចំណែកអ្នកនាំពាក្យទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន ចាត់ទុកថា សកម្មភាពរបស់ទាហានថៃ នេះមិនបាច់និយាយអំពីច្បាប់ផ្សេងៗទេ គ្រាន់តែនិយាយអំពីសាលដីការបស់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិតែមួយ គឺភាគីថៃ ខុសទាំងស្រុង៖ «យើងនិយាយអំពីដីកាបង្គាប់ អំពីការសម្រេចចិត្តរបស់តុលាការអន្តរជាតិ ដែលបានដាក់ជាធរមាន កាលពីឆ្នាំកន្លងមកនោះ គឺហាមមិនឱ្យមានចលនាសកម្មភាពយោធាណាមួយនៅក្នុងតំបន់នោះទេ។ នេះ ជាការរំលោភលើដីកាបង្គាប់ហើយ»។
ប្រភពពីទាហានខ្មែរដែលប្រចាំការពារព្រំដែនជិតប្រាសាទព្រះវិហារ ឱ្យដឹងថា ៣-៤ថ្ងៃកន្លងមកនេះ ទាហានថៃ ដែលនៅទល់មុខគ្នា ហាក់ដូចជាធ្វើសកម្មភាពខុសធម្មតា បន្ទាប់ពីការប្រឈមមុខដាក់គ្នាក្នុងរឿងជម្លោះព្រំដែនបានស្ងប់ស្ងាត់ជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ។
ថៃ ធ្លាប់បញ្ជូនទាហានរាប់រយនាក់ ចូលលុកលុយទីវត្តខ្មែរកែវសិក្ខាគីរីស្វារៈ ជិតប្រាសាទព្រះវិហារ កាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០៨ និងបន្ទាប់មក កងទ័ពខ្មែរថៃ បានប៉ះប្រយុទ្ធគ្នាជាច្រើនលើក ដោយសារតែជម្លោះព្រំដែន។ ក៏ប៉ុន្តែ ការប្រឈមមុខដាក់គ្នាដោយកងទ័ពបានស្ងប់ស្ងាត់ទៅវិញ នៅពេលដែល អ្នកស្រី យ៉ីងឡាក់ ស៊ីណាវ៉ាត់ ជាប្អូនរបស់ លោក ថាក់ ស៊ីន បានឈ្នះឆ្នោត ហើយឡើងកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ ជាច្រើនឆ្នាំមកនេះ៕
រដ្ឋាភិបាលលើកឡើងពីការប្រឹងប្រែងខណៈដែលអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលថានៅមានកង្វះខាតទាក់ទងទៅនឹងការជួយដល់កុមារ
អត្ថបទ និង រូបភាព www.khmer.rfi.fr: រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានៅក្នុងឱកាសនៃទិវាបុណ្យសិទ្ធិកុមារអន្តរជាតិ ១មិថុនា ខួបលើកទី៦៥ និងទិវាប្រឆាំងពលកម្មកុមារលើកទី១៣ ថ្ងៃទី១២មិថុនា បានលើកឡើងពីការប្រឹងប្រែងក្នុងការលុបបំបាត់ពលកម្មកុមារ ការរំលោភបំពានសិទ្ធិកុមារ និងបញ្ហាមួយចំនួនទៀត។ ជាមួយគ្នានេះ អង្គការសង្គមស៊ីវិលថ្លែងថា នៅមានចំណុចអវិជ្ជមានជាច្រើនទៀត ដែលកុមារទទួលរងនៅក្នុងសង្គម។
នៅក្នុងឱកាសនៃទិវាសិទ្ធិកុមារអន្តរជាតិ១មិថុនា ខួបលើកទី៦៥ និងទិវាពិភពលោក លើកទី ១៣ប្រឆាំងពលកម្មកុមារដែលបានកំណត់នៅថ្ងៃទី១២មិថុនា មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលនិងអង្គការ
សង្គមស៊ីវិល បានសម្តែងនូវការអបអរនិងប្រារព្ធទិវានេះទៅតាមពេលវេលា ទីកន្លែងរបស់គេ រៀងៗខ្លួន។
នៅក្នុងការប្រារព្ធពិធីអបអរមួយកាលពីព្រឹកមិញនៅឯមជ្ឈមណ្ឌលកំសាន្តកោះពេជ្រដែលមានការចូលរួមពីមន្ត្រីរាជការសិស្សានុសិស្សផងនោះ លោកស្រីឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ម៉ែនសំអន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងទំនាក់ទំនងរដ្ឋសភានិងព្រឹទ្ធសភានិងអធិការកិច្ច បានថ្លែងលើកសរសើរដល់ក្រុមប្រឹក្សាជាតិស្តីពីកុមារ និងអង្គការដៃគូពាក់ព័ន្ធឯទៀត ដែលបានប្រឹងប្រែងជួយដល់កុមារកម្ពុជាឲ្យមានស្ថានភាពកាន់តែប្រសើរឡើង។ លោកស្រី ម៉ែន សំអន ថ្លែងដូច្នេះសំដៅទៅដល់ការធ្វើឲ្យកុមារចៀសផុតពីការកេងប្រវ័ញ្ចកំលាំងពលកម្មនិងការរំលោភបំពានសិទ្ធិរបស់កុមារ ព្រមទាំងការដកហូតកុមារពីទម្រង់ពលកម្មធ្ងន់ធ្ងរ ទៅកាន់ សាលារៀនជាដើម។
លោកស្រី ស៊ីម ស៊ូយាង នាយិការប្រតិបត្តិអង្គការការពារយុត្តិធម៌កុមារ បានឯកភាពទៅនឹង
ការលើកឡើងរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាល នេះបើនិយាយពីទិដ្ឋភាពទូទៅ។ ការពោល
ដូច្នេះក៏ដោយសារតែមានចំណុចប្រសើរខ្លះៗ ដូចជាកុមារដែលមានទំនាស់ខាងផ្លូវច្បាប់កាលពីមុន កុមារត្រូវទទួលរងគ្រោះផ្ទួនៗពីការវាយដុំចាប់ពីមហាជនរហូតដល់សមត្ថកិច្ចទំរាំ
ដល់បញ្ជូនដល់តុលាការ។ តែពេលនេះកុមារចាប់ផ្តើមមានមេធាវីការពារ នៅពេលដែលគេ
ប្រឈមមុខនឹងផ្លូវច្បាប់។
ដោយឡែកស្ថានភាពកុមារដែលរងនូវការរំលោភសេពសន្ថវៈជាពិសេសនៅក្នុងគ្រួសារនៅតែមានសភាពព្រួយបារម្ភនៅឡើយ ដោយសារតែមានការសម្រួលគ្នាជាច្រើនករណីទាក់ទង
ទៅនឹងបញ្ហានេះ។ លោកស្រី ស៊ូយាង កត់សម្គាល់បន្តថា ការជួញដូរកុមារនិង អនីតិជននៅតែមិនអាចដាក់ទោសទៅលើអ្នកប្រព្រឹត្តិដែលមានខ្នងបង្អែក លើសពីនេះក៏មានការគំរាមកំហែងលើបុគ្គលិកបំរើការងារនេះដែរ។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី នៅក្នុងសារលិខិតរបស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃទី២៨ ឧសភា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន បានអំពាវនាវដល់ពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់រួមគ្នាដើម្បីអនុវត្ត អនុសញ្ញាស្តីពីសិទ្ធិកុមារ ឲ្យកាន់តែល្អប្រសើរ ដើម្បីឧត្តមប្រយោជន៍របស់កុមារ៕
TAGS: កម្ពុជា - សង្គមស៊ីវិល - សិទ្ធិមនុស្ស
ឯកឧត្តម ប៊ុន ហ៊ាន ដឹកនាំក្រុមការងារបច្ចេកទេសចុះត្រួតពិនិត្យមើល
រាជធានីភ្នំពេញ ៖ នៅព្រឹកថ្ងៃទី ២៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១៤ ក្រុមការងារបច្ចេកទេស ក្រសួងធនធាន ទឹក និងឧតុនិយម ដឹកនាំដោយឯកឧត្តម ប៊ុន ហ៊ាន រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុ និយ ម បានចុះទៅដល់តំបន់អភិវឌ្ឍន៍កោះពេជ្រ ដើម្បីពិនិត្យមើលស្ថានភាពនៃការចាក់ដីបំពេញតួ កោះ ពេ ជ្រ ក៏ ដូចជាការពិនិត្យដោយផ្ទាល់នូវទីតាំងកោះពេជ្រជាមួយនឹងក្រុមគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ របស់ កោះពេជ្រ ។ ឯកឧត្តម ចាន់ យុត្ថា នាយកខុទ្ទកាល័យ និងជាអ្នកនាំពាក្យ ក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយម បានបញ្ជាក់ថានៅគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍នេះ ក្រុមហ៊ុនបានចាក់ពង្រីកតួកោះពេជ្រ លើសពី
អាជ្ញាធរចាប់ផ្តើមរឹតបន្តឹងសន្តិសុខ សុវត្ថិភាពខ្លាំងក្នុងអំឡុងបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ
អត្ថបទ និង រូបភាព www.khmer.rfi.fr:នៅតែមួយថ្ងៃទៀតប៉ុណ្ណោះ ពោលគឺថ្ងៃចន្ទស្អែកនេះ បុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីខ្មែរនឹងឈានចូលមកដល់។ ក្នុងខណៈនេះ ប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនបាន និង កំពុងសម្រុកធ្វើដំណើរទៅកាន់ស្រុកកំណើតរៀងៗខ្លួន ដើម្បីចូលរួមពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីនេះ។ ទន្ទឹមគ្នានេះដែរ កងកម្លាំងអាជ្ញាធរបានរឹតបន្តឹង និង កំពុងត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចដើម្បីរក្សាសន្តិសុខ សណ្តាប់ធ្នាប់ និង ការពារសុវត្ថិភាពជូនប្រជាពលរដ្ឋក្នុងឱកាសដ៏សែនសប្បាយរីករាយនេះ។
នៅថ្ងៃចន្ទ ទី ១៤ មេសា ស្អែកនេះ បុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីខ្មែរនឹងឈានចូលមកដល់។ក្រុមអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច និង កងរាជអាវុធហត្ថបានត្រៀមខ្លួនរូចជាស្រេច ដើម្បីរឹតបន្តឹងក្នុងការរក្សាសន្តិសុខ សណ្តាប់ធ្នាប់ និង ការពារសុវត្ថិភាពជូនប្រជាពលរដ្ឋឲ្យបានល្អក្នុងឱកាសដ៏រីករាយនេះ។
លោក ឧត្តមសេនីយ៍ឯក គៀត ច័ន្ទថារិទ្ធ អ្នកនាំពាក្យអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិបានប្រាប់វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិ RFI នៅព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យនេះ ថា កងកម្លាំងនគរបាលជាតិបានរឹតបន្តឹង និង បានត្រៀមខ្លួនរូចជាស្រេចដើម្បីរក្សាការពារសន្តិសុខទូទៅនៅទូទាំងប្រទេស។ អ្នកពាក្យរូបនេះ បានបន្តថា អាជ្ញាធរនឹងបង្កើនការយាមល្បាតតាមរមនីយដ្ឋាននានា ក៏ដូចទីវត្តអារាម និង បានយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ដល់ការសម្រួលចរាចរណ៍ផងដែរ។ បន្ថែមលើនេះ អាជ្ញាធរនឹងបន្តរឹតបន្តឹងខ្លាំងលើការការពារកុំឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ និង បញ្ហាអគ្គិភ័យ។
លោក គៀត ច័ន្ទថារិទ្ធ បានសង្កត់ធ្ងន់ថា គ្រប់ទីតាំង គ្រប់កន្លែងទាំងអស់អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចនៅតែមានសកម្មភាពការពារសន្តិសុខជូនប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ឲ្យបានល្អនៅឪកាសបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីនេះ។
ដូចគ្នានេះដែរ លោក ខេង ទីតូ អ្នកនាំពាក្យកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេសបានឲ្យដឹងដែរថា កងរាជអាវុធហត្ថទាំងអស់នឹងមិនឈប់សម្រាកនោះទេក្នុងអំឡុងបុណ្យចូលឆ្នាំនេះ គឺ ត្រូវការពារសន្តិសុខ សុវត្ថិភាព ឲ្យបានមួយរយភាគរយ និង ២៤ ម៉ោង លើ ២៤ម៉ោង ជូនប្រជាពលរដ្ឋ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកនាំពាក្យទាំងពីរបានអះអាងដូចគ្នាថា អាជ្ញាធរនឹងរឹតបន្តឹងខ្លាំងលើការរក្សាសន្តិសុខ សណ្តាប់ធ្នាប់ និង ការពារសុវត្ថិភាពជូនប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងខេត្តសៀមរាប ពី ព្រោះក្នុងខេត្តនេះនឹងរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍អង្គរសង្ក្រាន្តដែលមានមនុស្សចូលរួមច្រើន។
មុនថ្ងៃចូលឆ្នាំមកដល់ ជាបន្តបន្ទាប់ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្រសួងមហាផ្ទៃ និង សាលារាជនីភ្នំពេញជាដើម បានអំពាវនាវដល់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ឲ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ និង គោរពច្បាប់ចរាចរណ៍ឲ្យបានត្រឹមត្រូវនៅពេលធ្វើដំណើរ។
ងាកមករាជធានីភ្នំពេញវិញ នៅថ្ងៃអាទិត្យនេះហាក់មានភាពស្ងប់ស្ងាត់ខ្លាំងដោយសារប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនបាន និង កំពុងសម្រុកធ្វើដំណើរទៅស្រុកកំណើតដើម្បីចូលរួមពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីខ្មែរ។បណ្តាហាង ក៏ដូចជាភោជនីយដ្ឋានមួយចំនួនបានបិទទ្ធា រីឯតាមដងផ្លូវវិញមានភាពទូលាយជាងសព្វដងដែលធ្លាប់តែកកស្ទះ និង ពោរពេញដោយចរាចរណ៍ទៅមកនោះ៕
បក្សប្រឆាំងមិនចាប់អារម្មណ៍នឹងនយោបាយលើកកម្ពស់ប្រាក់បៀវត្ស និងបញ្ហាដីធ្លីរបស់បក្សកាន់អំណាច
អត្ថបទ និង រូបភាព www.khmer.rfi.fr:
គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលជាគណបក្សកាន់អំណាចបានផ្សាយគោលនយោបាយរបស់ខ្លួនចំនួន៩ចំណុចសម្រាប់ឃោសនាបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌដែលគ្រោងធ្វើនៅពាក់កណ្តាលខែឧសភានេះ។ ក្នុងចំណោមគោលនយោបាយចំនួន៩ចំណុច ក៏មានដែរបញ្ហាដំឡើងបៀវត្សចំនួន១លានរៀលដល់មន្ត្រីរាជការ និង ១៦០ដុល្លារដល់កម្មករ កម្មការិនី។ ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំ២០១៨តែប៉ុណ្ណោះ។ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិវិញ បានបញ្ជាក់ថាខ្លួនមិនចាប់អារម្មណ៍ចំពោះការបោះឆ្នោតបែបអសកលនេះឡើយ ប៉ុន្តែនឹងចូលរួមបោះឆ្នោតដែរ។
គោលនយោបាយដំឡើងប្រាក់បៀវត្សមន្ត្រីរាជការ និងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ រួមទាំងកម្មករនិយោជិត និងគោលនយោបាយដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លី ដែលជាបញ្ហាដ៏រសើបក្នុងសង្គមកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្ន គឺជាចំណុចអាទិភាពពីរក្នុងចំណោមគោលនយោបាយទាំង៩របស់បក្សកាន់អំណាច ក្នុងការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សារាជធានីខេត្ត ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌក្នុងខែឧសភាខាងមុខនេះ។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ទី១២មេសា។
គណបក្សកាន់អំណាចដែលបានបាត់បង់ប្រជាប្រិយភាពខ្លាំងក្នុងការបោះឆ្នោតតំណាងរាស្ត្រនីតិកាលទី៥កន្លងទៅ បានបញ្ចេញគោលនយោបាយសន្យាដំឡើងប្រាក់ខែដល់មន្ត្រីរាជការ និងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធយ៉ាងហោចណាស់១លានរៀលក្នុងមួយខែចាប់ពីឆ្នាំ២០១៨តទៅ។ ដោយឡែកបញ្ហាកម្មករកម្មការនីវិញ បក្សកាន់អំណាចក៏បានសន្យាបង្កើនប្រាក់ឈ្នួលយ៉ាងហោចណាស់១៦០ដុល្លារក្នុងមួយខែដែរចាប់ពីឆ្នាំ២០១៨តទៅ។
ចំណែកឯបញ្ហាដីធ្លីដែលជាជំងឺមហារីកនៅកម្ពុជានោះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានសន្យាការពារសិទ្ធកាន់កាប់ដីធ្លីស្របច្បាប់ដល់ម្ចាស់កម្មសិទ្ធ និងការដោះស្រាយទំនាស់ដីធ្លីប្រកបដោយតម្លាភាព និងការបែងចែកដីធ្លីដល់ជនពលី និងជនក្រីក្រជាដើម។
ក្រៅពីបញ្ហាដីធ្លី និងប្រាក់បៀវត្សរបស់មន្ត្រីរាជការ-កងកម្លាំង រួមទាំងកម្មករនោះ បញ្ហាអភិបាលកិច្ចល្អ និងសណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម និងការអភិវឌ្ឍផ្សេងទៀត ក៏ជាចំណុចអាទិភាពរបស់បក្សកាន់អំណាចក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌនេះផងដែរ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃការិយាល័យនយោបាយ បក្សកាន់អំណាច លោកជាម យៀប បានថ្លែងថាជាមួយគោលនយោបាយទាំង៩ចំណុចនេះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានឹងអាចប្រមូលការគាំទ្ររបស់ខ្លួនមកវិញ បើទោះបីជាអាណត្តិទី៥កន្លងទៅ បក្សកាន់អំណាចយូរជាងគេនេះ បានបាត់បង់ប្រជាប្រិយភាពរបស់ខ្លួនក៏ដោយ។
ដោយឡែកមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិវិញ បានបញ្ជាក់ថា នៅមិនទាន់មានគោលនយោបាយសម្រាប់ការឃោសនាបោះឆ្នោតបែបអសកលនេះនោះទេ។ លោកអេង ឆៃអ៊ាង បានបញ្ជាក់ថា ការបោះឆ្នោតដែលគ្រោងធ្វើនៅថ្ងៃទី១៨ ឧសភា២០១៤នេះ មិនសំខាន់នោះទេ។ ប៉ុន្តែតំណាងរាស្ត្រមណ្ឌលកណ្តាលរូបនេះ បានបន្ថែមថា គណបក្សនឹងរៀបចំគោលនយោបាយដើម្បីផ្សព្វផ្សាយនៅថ្ងៃធ្វើយុទ្ធនាការបោះឆ្នោតចាប់ពីថ្ងៃទី២ឧសភាតទៅ។
សូមបញ្ជាក់ថា ក្នុងថ្ងៃបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌនៅខែឧសភាខាងមុខ មានគណបក្សចំនួន៥បានចូលរួម។ ការបោះឆ្នោតអសកលនេះមានតែក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់សរុបចំនួន១១.៤៥៩នាក់តែប៉ុណ្ណោះដែលមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតជ្រើស តាំងប្រធាន និងសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាក្នុង រាជធានីខេត្តក្រុង ស្រុកខណ្ឌ។
បើទោះបីជាយ៉ាណាក៏ដោយ ការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ ដែលគ្រោងធ្វើនៅថ្ងៃទី១៨មេសាខាងមុខ គឺជាការបោះឆ្នោតដែលអាចទស្សទាយលទ្ធផលដឹងជាមុន ប៉ុន្តែលទ្ធផលនេះអាចមានការប្រែប្រួលប្រសិនបើសមាជិកគណបក្សណាមួយបានបោះឆ្នោតគាំទ្រគណបក្សគូរប្រកួតប្រជែងជំនួសវិញនោះ៕
លោក កែម ឡី៖ សម រង្ស៊ី បើបានកាន់អំណាចផ្តាច់ការជាង ហ៊ុន សែន ទៀត
អត្ថបទ www.thmeythmey.com:អ្នកវិភាគនយោបាយឯករាជ្យលោក បណ្ឌិត កែម ឡី បានស្តីបន្ទោសចំៗឲ្យលោក សម រង្ស៊ី ថា ជាមនុស្សដែលមិនសូវចេះស្តាប់យោបល់របស់អ្នកដទៃ ពោលគឺយកតែគំនិតខ្លួនឯង។ លោកថា ប្រសិនបើថ្ងៃណាមួយលោក សម រង្ស៊ី មានឱកាសបានក្លាយជាមេដឹកនាំប្រទេសមែននោះរបៀបដឹកនាំរបស់លោក សម រង្ស៊ី នឹងផ្តាច់ការជាងលោក ហ៊ុន សែន ទៅទៀត។ ខាងក្រោមនេះជាបទសម្ភាសន៍រវាងលោក ជា ធីរិទ្ធ អ្នកយកព័ត៌មានឲ្យគេហទំព័រថ្មីៗ ជាមួយលោក កែម ឡី អ្នកវិភាគនយោបាយឯករាជ្យ។
លោក ជា ធីរិទ្ធ៖ លោក កែម ឡី យើងឃើញថា ស្ថានការណ៍នយោបាយហាក់ធូរស្រាលបន្តិច ដោយសារលោក សម រង្ស៊ី បានទូរសព្ទទៅ លោក ហ៊ុន សែន ជជែកគ្នា និងបានយល់ចិត្តគ្នាច្រើនផងដែរ។ ជាបឋមក្នុងនាមលោកជាអ្នកតាមដានរឿងនយោបាយ លោកយល់យ៉ាងណាដែរ ចំពោះជំហររបស់លោក សម រង្ស៊ី ពេលនេះ?
លោក កែម ឡី៖ ជារួមវាជាការល្អហើយ ចំពោះជំហរទន់ភ្លន់របស់លោក សម រង្ស៊ី ក៏ដូចជាអ្នកនយោបាយដែលចេះនិយាយគ្នា តែខ្ញុំមើលទៅជំហររបស់លោក សម រង្ស៊ី ដែលទន់យល់ស្របតាមលោក ហ៊ុន សែន ភាគច្រើនគឺមិនបានគិតពីផលប្រយោជន៍រួម ឬផលប្រយោជន៍សម្រាប់ប្រទេសជាតិទៅពេលអនាគតទេ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ខ្ញុំមើលទៅនៅក្នុងការពិភាក្សាគ្នានោះ គឺដើម្បីតែផលប្រយោជន៍អ្នកនយោបាយទៅវិញទេ មិនមែនដើម្បីផលប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋ ឬតាមអ្វីដែលពលរដ្ឋចង់បាននោះឡើយ។
លោក ជាធីរិទ្ធ៖ ការយល់ចិត្តគ្នារវាងលោក ហ៊ុន សែន និងលោក សម រង្ស៊ី បានធ្វើឡើងក្នុងពេលដែលលោក កឹម សុខា មិនមានវត្តមាននៅក្នុងប្រទេស។ លោក កែម ឡី លោកក៏បានដឹងពីការបដិសេធរបស់លោក កឹម សុខា មិនសូវយល់ស្របតាមជំហររបស់ លោក សម រង្ស៊ី ផងដែរ។ តើលោកវាយតម្លៃចំពោះឥរិយាបថនយោបាយរបស់លោក សម រង្ស៊ី បែបណាដែរ?
លោក កែម ឡី៖ ជារួមលោក សម រង្ស៊ី ជាមនុស្សដែលមិនសូវចេះស្តាប់យោបល់គេ ជាមនុស្សអត្តនោម័ត រឹងរួស ចចេះ គិតថាគំនិតខ្លួនឯងត្រូវរហូត របៀបធ្វើការគ្មានប្រជាធិបតេយ្យ អាកប្បកិរិយានយោបាយ ទង្វើនយោបាយ ល្អមើលតែពេលនិយាយប្រាប់គេ ប្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋ តែការអនុវត្តជាក់ស្តែងគ្មាន។ ហើយខ្ញុំហ៊ាននិយាយថា ប្រសិនបើលោក សម រង្ស៊ី មិនព្រមកែប្រែប្រព័ន្ធដឹកនាំទេនោះ «បើបានក្លាយជាមេដឹកនាំ សម រង្ស៊ី ផ្តាច់ការជាង ហ៊ុន សែន ទៀត»។
លោក ជា ធីរិទ្ធ៖ ទៅពេលខាងមុខ លោក មើលឃើញទំនាក់ទំនងលោក កឹម សុខា និងលោក សម រង្ស៊ី យ៉ាងណាដែរ? ហើយថាតើលោកអត្ថាធិប្បាយបែបណា ចំពោះលោក កឹម សុខា ដែលគេមើលឃើញថា គឺជាឧសគ្គដែលអាចឲ្យការយល់ចិត្តគ្នារវាងលោក ហ៊ុន សែន និងលោក សម រង្ស៊ី បរាជ័យនោះ?
លោក កែម ឡី៖ យើងមានការព្រួយបារម្ភចំពោះ ទង្វើលោក សម រង្ស៊ី ខ្ញុំគិតថា លោក សម រង្ស៊ី គួរតែផ្លាស់ប្តូរឥរិបថធ្វើការ។ ចំពោះលោក កឹម សុខា ខ្ញុំគិតថាលោក កឹម សុខា មិនមែនជាមនុស្សរឹងទទឹងទេ តែ កឹម សុខា ជាមនុស្ស ដែលគិតផលប្រយោជន៍ជាតិ ផលប្រយោជន៍ពលរដ្ឋ ជាងប្រយោជន៍ខ្លួន និងបក្សពួកក្រុមគ្រួសារខ្លួន។ ជាងនេះ ខ្ញុំយល់ថា លោក កឹម សុខា ជាមនុស្ស ដែលមានវប្បធម៌ប្រជាធិបតេយ្យច្រើន តាមរយៈឥរិយាបថនយោបាយ និងទង្វើរបស់គាត់៕
កិច្ចសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទ ហ៊ុន សែន - សម រង្ស៊ី ត្រូវបានលាតត្រដាង
អត្ថបទ និង រូបភាព www.khmer.rfi.fr: លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែនបានទម្លាយឲ្យដឹងជាសាធារណៈនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះអំពីកិច្ចសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទជាមួយលោក សម រង្ស៊ី កាលពីថ្ងៃពុធ។ បើយោងតាមលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក សម រង្ស៊ី ថាបានយល់ព្រមកំណត់កាលបរិច្ឆេទថ្មីនៃការបោះឆ្នោតសភានៅខែកុម្ភៈឆ្នាំ ២០១៨ ។ ប៉ុន្តែ លោក សម រង្ស៊ី វិញបានអះអាងថា គ្រាន់តែគាំទ្រសេណារីយោរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប៉ុន្តែ មិនទាន់មានកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយគ្នាទេ។
ថ្លែងក្នុងពិធីចែកសញ្ញាប័ត្រដល់និស្សិតនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះនៅឯវិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានទម្លាយឲ្យដឹងជាសាធារណៈថា លោកបានព្រមព្រៀងជាមួយលោក សម រង្ស៊ី ថានឹងកំណត់យកការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់នៅខែកុម្ភៈឆ្នាំ ២០១៧ និង បោះឆ្នោតសភាខែកុម្ភៈឆ្នាំ ២០១៨ ។
ដើម្បីជាភស្តុតាងនៃកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានបញ្ជាក់ថា លោកមានខ្សែអាត់សំឡេងសន្ទនារវាងរូបលោកជាមួយមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងតាមខ្សែទូរស័ព្ទកាលពីថ្ងៃពុធផងដែរ។ កិច្ចសន្ទនាដែលមានរយៈពេល ៤៤ នាទីនោះក៏ត្រូវបានលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីអះអាងថាមានការជជែកអំពីគម្រោងចូលគាល់ព្រះមហាក្សត្រក្នុងព្រះបរមរាជវាំងរួមគ្នានៅថ្ងៃទី ១១មេសាផងដែរ។ ប៉ុន្តែ ក្រោយមក លោកសម រង្ស៊ី ក៏បានជូនដំណឹងទៅលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីវិញថា លោក កឹម សុខា អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមិនយល់ព្រមទេ។ នេះបើយោងតាមអ្វីដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានប្រាប់ឲ្យដឹង។
លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិក៏បានឆ្លើយតបវិញភ្លាមៗដែរតាមរយៈសន្និសីទកាសែតមួយនៅរសៀលថ្ងៃដដែលនេះ។ លោកបញ្ជាក់ថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ពិតជាបានលើកពីកាលបរិច្ឆេទនៃការបោះឆ្នោតនៅខែកុម្ភៈឆ្នាំ ២០១៨ មែន ហើយលោកគាំទ្រគំនិតនេះ ប៉ុន្តែ លោកចង់ឲ្យរំកិលមកមុខបន្ថែមទៀត។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានព្រមានថា ប្រសិនបើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះទទួលបរាជ័យទៅវិញ នោះមិនមែនជាកំហុសរបស់លោក និងលោក សម រង្ស៊ីទេតែជាកំហុសរបស់លោក កឹម សុខា។ លោក កឹម សុខា ដែលពេលនេះកំពុងបំពេញទស្សនកិច្ចនៅឯបរទេសក៏បានឆ្លើយតាមបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុកថា ការចរចាជារឿងដែលមិនអាចចៀសរួច ប៉ុន្តែ ត្រូវឈរលើប្រយោជន៍ជាតិ និងប្រជាជន។ លោក កឹម សុខា អះអាងថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីអាចទិញអ្នកណាបាន តែមិនអាចទិញកឹម សុខាបានទេ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីអះអាងថាមិនទាន់អស់សង្ឃឹមទេ។ ចំណែកលោកសម រង្ស៊ី ក៏បានបញ្ជាក់ដែរថា កិច្ចចរចាបានសម្រេចលទ្ធផលពី៨០ទៅ៩០ភាគរយរួចហើយ។ ប៉ុន្តែ ការសម្រេចអ្វីៗត្រូវរង់ចាំការវិលត្រឡប់របស់លោក កឹម សុខា៕
ពិព័រណ៍ម្ហូបអាហារខ្មែរ នៅខេត្តសៀមរាប ទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ច្រើនពីភ្ញៀវបរទេស
អត្ថបទ និង រូបភាព www.khmer.rfi.fr:
បន្ទាប់ពីបានបង្កើត កម្មវិធីបង្ហាញម្ហូបអាហារខ្មែរលើកទី១ ប្រកបដោយភាពជោគជ័យ នៅពហុកីឡាដ្ឋានជាតិអូឡាំពិក រាជធានីភ្នំពេញ អង្គការដើម្បីភាពញញឹមនៃកុមារ ដែលហៅថា PSE បានរៀបចំកម្មវិធីនេះជាថ្មី នៅក្នុងខេត្តសៀមរាប។ ជាការរៀបចំ លក្ខណៈសប្បុរសធម៌ ដើម្បីរៃអង្គាសប្រាក់ ជួយដល់កុមារកំព្រា នៃអង្គការ PSE មួយនេះ។ កម្មវិធីនេះ មានរយៈពេល ២ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី ០៦ ដល់០៧ ធ្នូ នៅភូមិវប្បធម៌កម្ពុជា ក្នុងទីក្រុងសៀមរាប ចាប់ពីម៉ោង ៥ល្ងាច រហូតដល់ពេលយប់។
នេះគឺជាលើកទី២ហើយ ដែលអង្គការភាពញញឹមនៃកុមារ ឬហៅថា PSE បានរៀបចំការបង្ហាញមុខម្ហូបខ្មែរ។ ប៉ុន្តែវាជាលើកទី១ សម្រាប់ការរៀបចំ នៅក្នុងទីរួមខេត្តសៀមរាប។ ការរៀបចំ ត្រូវបានគេធ្វើឡើង រយៈពេល២ថ្ងៃ គឺថ្ងៃទី៦ និងថ្ងៃទី៧ធ្នូ នៅភូមិវប្បធម៌អង្គរសៀមរាប។ អ្នកទស្សនាខ្មែរ អាចចូលរួមទស្សនា ដោយសេរី ប៉ុន្តែសម្រាប់ជនបរទេស គឺត្រូវចំណាយវិភាគទាន ៤ដុល្លារម្នាក់ ក្នុងការចូលទស្សនា។
លោក អ៊ុក ផល្លា នាយករងនៃអង្គការ PSE បានប្រាប់វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិថា ការរៀបចំកម្មវិធីនេះឡើង គឺក្នុងគោលបំណងផ្សព្វផ្សាយឲ្យប្រជាជនក្នុងខេត្តសៀមរាប និងភ្ញៀវទេសចរបរទេស ដែលមកទស្សនាខេត្តទេសចរណ៍នេះ បានស្គាល់ និងភ្លក់ រសជាតិម្ហូបអាហារខ្មែរ។ កម្មវធីនេះ ក៏ជាសកម្មភាពសប្បុរសធម៌មួយ ដើម្បីរៃអង្គាសប្រាក់ ជួយដល់កុមារកំព្រា និងក្រីក្រ ប្រមាណជា ៦៥០០នាក់ នៅក្នុងអង្គការភាពញញឹមនៃកុមារ។
តាមនាយករងនៃកម្មវិធីនេះដដែល បានបន្ថែមថា មុខម្ហូបចំនួន ៤៦ប្រភេទ ត្រូវបានគេដាក់តាំង និងលក់ ដោយមានការចំអិនពីចុងភៅនៃសាលាសណ្ឋាគារ និងទេសចរណ៍ មកពីតាមបណ្តាខេត្តចំនួន ១៦ និងចុងភៅចំអិនអាហារឲ្យកុមារ នៅក្នុងអង្គការ PSE។ ក្រៅពីការបង្ហាញមុខម្ហូប ក៏មានផងដែរ នៅការប្រគុំតន្ត្រី ដែលមានការចូលរួមស្ម័គ្រចិត្ត ពីសិល្បករមួយចំនួន ការសម្តែងរបាំប្រពៃណីខ្មែរ ការបង្ហាញម៉ូតសក់ និងសម្លៀកបំពាក់ ការបង្ហាញក្បាច់គុនខម និងល្បុក្កតោ។ ជាពិសេស គេក៏បានតាំងវេទិកា សម្រាប់ឲ្យសាធារណជន រាំកម្សាន្ត ជាមួយនឹងចម្រៀងប្រពៃណីខ្មែរ និងសម័យផងដែរ។
សូមបញ្ជាក់ថា កាលពីពេលរៀបចំពិធីនេះ នៅភ្នំពេញ អង្គការ PSE ទទួលបានទឹកប្រាក់ ៤ម៉ឺនដុល្លារ។ ដោយសារតែទទួលបានការគាំទ្រច្រើន អ្នករៀបចំកម្មវិធីក៏គ្រោងនឹងបង្កើតកម្មវិធីរបៀបនេះ ជាប្រចាំឆ្នាំ នៅថ្ងៃទី២៩ មិនា រៀបចំនៅទីក្រុងភ្នំពេញ។ ហើយថ្ងៃទី ៦ និង៧ ខែធ្នូ រាល់ឆ្នាំ ធ្វើនៅខេត្តសៀមរាប។
គួរជម្រាបថា អង្គការភាពញញឹមនៃកុមារ កំពុងផ្តល់ជំនួយ ដល់កុមារជាង ៦៥០០នាក់ ក្នុងនោះប្រមាណ ៣០០០នាក់ នៅតាមសាលារដ្ឋ, ១៥០០នាក់ នៅក្នុងកម្មវិធីអប់រំការពារ និង ១៥០០នាក់ទៀត នៅក្នុងកម្មវិធីបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ។ ហើយអ្វីដែលអង្គការនេះខិតខំ ស្វែងរកជំនួយសប្បុរសធម៌បន្ថែម គឺដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ ដែលផ្តោតសំខាន់ដល់ការសិក្សារបស់កុមារខ្វះខាតទាំងនេះ៕
វីរបុរសធ្វើឲ្យវៀតណាមឈ្នះសង្រ្គាមបារាំង និងអាមេរិក ស្លាប់ក្នុងអាយុ១០២ឆ្នាំ
អត្ថបទ និង រូបភាព www.khmer.rfi.fr:
នៅប្រទេសវៀតណាម កាសែតបានចុះផ្សាយដំណឹងមរណភាពរបស់លោកឧត្តមសេនីយ វ៉ ង្វៀនយ៉ាប់ កាលពីល្ងាចថ្ងៃសុកម្សិលមិញ។ លោកវ៉ ង្វៀនយ៉ាប់ត្រូវបានប្រជាជនវៀតណាមចាត់ទុកជាវីរជនរបស់ពួកគេ មួយរូប បន្ទាប់ពីលោកហូ ជីមិញ ត្រូវbqn ពិភពលោកចាត់ទុកជាមេទ័ពសង្រ្គាមដ៏វ័យឆ្លាត ប្រចាំសតវត្សរ៍ទី ២០។
យុទ្ធសាស្រ្តសង្រ្គាមរបស់លោកឧត្តមសេនីយ៍យ៉ាប់ ត្រូវបានចុះកត់ត្រា នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តសង្រ្គាម។ វា បានធ្វើឲ្យវៀតណាមយកឈ្នះលើមហាអំណាចគ្រាក់ៗ ដូចជាបារាំង និងអាមេរិក ដែល ជាមហាអំណាចសំបូរសព្វាវុធទំនើបៗ។ កាលពីឆ្នាំ ១៩៥៦ ឧត្តមសេនីយ៍ វ៉ ង្វៀនយ៉ាប់ ជាមេគំនិត រៀបចំបង្កើតយុទ្ធសាស្រ្ត រហូតប្រយុទ្ធឈ្នះលើកងទ័ពបារាំង នៅសមរភូមិ ឌៀន បៀនហ្វូ។ បរាជ័យយ៉ាងអាម៉ាស់មុខរបស់បារាំង នៅសមរភូមិ ឌៀន បៀនហ្វូ បាននាំទៅដល់ការរលាយបាត់ជាបន្តបន្ទាប់ របបអាណានិគមបារាំងក្នុងពិភពលោក។
ឧត្តមសេនីយ៍យ៉ាប់បានប្រើយុទ្ធសាស្រ្តស្រដៀងគ្នានេះ ដើម្បីប្រយុទ្ធបណ្តេញអាមេរិកាំងចេញពីវៀតណាមភាគខាងត្បូង នៅឆ្នាំ ១៩៧៥។
វ៉ ង្វៀនយ៉ាប់ជានិស្សិតពូកែ នៅមហាវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយ នៅហាណូយ
វ៉ ង្វៀនយ៉ាប់កើតឆ្នាំ ១៩១១ នៅខេត្តគ័ងប៊ិញ នៅក្នុងត្រកូលកសិករមួយដែលឪពុកចេះអានអក្សរតិចតួច។ កាលពីនៅវ័យជំទង់ ង្វៀនយ៉ាប់ មិនដែលបានចូលរៀនសាលាយោធាឯណាទេ។ យ៉ាប់គ្រាន់តែជាគ្រូបង្រៀនប្រវត្តិសាស្រ្តបារាំង នៅវិទ្យាល័យឯកជនដែលសំបូរដោយក្រុមអ្នកតស៊ូ ជាតិនិយមប្រឆាំងអាណានិគមនិយមបារាំង។ បន្ទាប់ពីត្រូវបារាំងចាប់ដាក់គុកពីរឆ្នាំ ដោយសារសកម្មភាពជាតិនិយម (ប្រពន្ធរបស់គាត់ស្លាប់នៅក្នុងគុកបារាំង) ង្វៀនយ៉ាប់បានបង្កើនសកម្មភាពរបស់គាត់ នៅក្នុងបក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាមដែលបង្កើតឡើងដោយហូ ជីមិញ។ នៅឆ្នាំ ១៩៤០ គឺបន្ទាប់ពី បានជួបជាលើកទីមួយ នៅប្រទេសចិន ហូ ជីមិញ បានចាត់តាំងឲ្យវ៉ ង្វៀនយ៉ាប់បង្កើតក្រុមយោធាការពារខ្លួន និងកងទ័ពប្រជាជនវៀតណាម។
នៅពេលចប់សង្រ្គាមលោកលើកទីពីរ គឺ បន្ទាប់ពីដេញជប៉ុនចេញពីវៀតណាម ហូ ជីមិញបានប្រកាសវៀតណាម ជាសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យ។ ប៉ុន្តែ ដោយសារតែបារាំងនៅមិនព្រមប្រគល់ឯករាជ្យដោយបរិបូរ ហូ ជីមិញ និង វ៉ ង្វៀនយ៉ាប់ ដែលជារដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងមហាផ្ទៃ បានបង្កើតចលនាទ័ពព្រៃលបវាយប្រហារទៅលើកងទ័ពបារាំង។
យុទ្ធសាស្រ្តសង្រ្គាមដ៏ល្បីឈ្មោះរបស់ឧត្តមសេនីយ៍យ៉ាប់ គឺការវាយសម្រុកផ្ទួនៗទៅលើ តាំងជាច្រើនរបស់សត្រូវក្នុងពេលតែមួយ។ តាមសៀវភៅសង្រ្គាមប្រជាជន និងកងទ័ពប្រជាជនដែលគាត់បានសរសេរ នៅឆ្នាំ ១៩៦២ គឺ៦ឆ្នាំ ក្រោយបារាំងចាញ់សង្រ្គាមនៅឌៀន ប៊ៀនហ្វូ គេមើលឃើញថា យ៉ាប់បានយកតម្រាប់តាមយុទ្ធសាស្រ្តធ្វើសង្រ្គាមរបស់អធិរាជបារាំង ណាប៉ូឡេអុងផង និងធ្វើតាមយុទ្ធសាស្រ្តរបស់មេចលនាជាតិនិយមកន្លងមករបស់វៀតណាមផង។ គឺក្រុមចលនាជាតិនិយមវៀតណាមដែលបានបង្រៀនគាត់ពីសិល្បៈធ្វើសង្រ្គាម ដូចជាការចេះប្រើស្ថានភាពជាក់ស្តែងនៅលើទីតាំង ចេះប្រើបណ្តាញឥណ្ឌូចិន និងចេះទាក់ទាញសត្រូវឲ្យចូលក្នុងអន្ទាក់របស់ខ្លួន។
វ៉ ង្វៀនយ៉ាប់ ប្រើយុទ្ធសាស្រ្តភ្ញាក់ផ្អើលរបស់អធិរាជណាប៉ូឡេអុងដើម្បី វាយសម្រុកលើកងទ័ព បារាំង នៅឌៀនប៊ៀនហ្វូ។ ក្រោយប្រយុទ្ធរាប់ខែ នៅទីបំផុត កងទ័ពព្រៃវៀតណាម បានប្រើកាំភ្លើងធំៗទំនើបរបស់អាមេរិកាំង វាយជញ្រ្ជុំកម្ទេចទីតាំងទ័ពបារាំង។ ចុងក្រោយ គឺកងទ័ពអាវខ្មៅ ដែលរត់ប្រសាច ចេញពីលេនដ្ឋានក្រោមដី (ដែលគេលួចបង្កើតឡើងតាំង តាំងពីយូរមកហើយ) វាយប្រហារទៅលើកងទ័ពបារាំងឲ្យបរាជ័យ នៅឆ្នាំ ១៩៥៦។
ឧត្តមសេនីយ៍ យ៉ាប់ បានប្រើយុទ្ធសាស្រ្តស្រដៀងគ្នានេះ ដើម្បីបណ្តេញទ័ពអាមេរិកាំងចេញពីវៀតណាមខាងត្បូង។ អាមេរិកបានប្រើសព្វាវុធទំនើប និងទម្លាក់គ្រាប់B ៥២ ជាច្រើនសែនតោន ទៅលើតំបន់ជ្រកលាក់ខ្លួនរបស់ទ័ពវៀតណាម ដែលភាគច្រើន ស្ថិតនៅលើទឹកដីឡាវ និងកម្ពុជា។ អាមេរិកដែលបានបោះទីតាំងនៅវៀតណាមខាងត្បូងដើម្បីទប់ទល់នឹងការពង្រីកឥទ្ធិពលកុម្មុយនិស្តនៅអាស៊ី មានការភ្ញាក់ផ្អើលខ្លាំងនឹងវត្តមានដូចស្រមោចរបស់ទ័ពវៀតណាម។
ឧត្តមសេនីយ៍ យ៉ាប់ កាលណោះ ដែលបានគំាទ្រចលនាទ័ពព្រៃវៀតកុង ដែលជាកម្លាំងចេញពីវៀតណាមភាគខាងត្បូង និងបានប្រើយុទ្ធសាស្រ្តដដែល គឺជីកលេនដ្ឋាន និងបង្កើតចលនាតស៊ូនៅក្នុងព្រៃតាំងពីវៀតណាមខាងជើង រហូតដល់ខាងត្បូង ដោយបានប្រើទឹកដីឡាវ និងកម្ពុជា។ នៅក្នុងសង្រ្គាមអាមេរិកាំងនៅវៀតណាម ដែលមានរយៈពេលជិត១០ឆ្នាំ គេប៉ាន់ ស្មានប្រជាជនវៀតណាមខាងជើងប្រមាណ៣លាននាក់បានស្លាប់នៅក្នុងសង្រ្គាម ចំណែក ខាងត្បូងមានជាង២សែននាក់ នៅពេលអាមេរិកបាត់បង់ជីវិតទ័ពរបស់ខ្លួនជិត៦ម៉ឺននាក់ មុននឹងទម្លាក់អាវុធដកខ្លួនចេញពីវៀតណាម។
ដោយសារតែមានស្លាប់មនុស្សច្រើន លោកឧត្តមសេនីយ៍យ៉ាប់ត្រូវអាមេរិកចោទជាមេទ័ពសង្រ្គាមផ្តាច់ការ មិនខ្វល់ពីជីវិតមនុស្ស។ ប៉ុន្តែ លោកយ៉ាប់ធ្លាប់ឆ្លើយតបទៅវិញថា វៀតណាមត្រៀមអាចចំណាយជីវិតមនុស្ស ៥ ឬ១០លាននាក់ គឺធ្វើយ៉ាងម៉េចដើម្បីដណ្តើមឯករាជ្យ រួចផុតពីការត្រួតត្រារបស់ប្រទេសដទៃ។
បាត់មុខ ក្រោយពីឈ្នះសង្រ្គាមលើអាមេរិក និងបារាំង
យុទ្ធសាស្រ្តធ្វើសង្រ្គាមរបស់លោកឧត្តមសេនីយ៍យ៉ាប់ត្រូវបានពិភពលោកទទួលស្គាល់ ប៉ុន្តែ នៅវៀតណាម កេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់គាត់បានបង្កជាក្តីកង្វល់របស់បក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាម។ តាំងតែពីហូ ជីមិញស្លាប់ នៅឆ្នាំ ១៩៦៩ ឧត្តមសេនីយ៍យ៉ាប់ ត្រូវបានការិយាល័យនយោបាយបក្ស ដាក់នៅគន្លៀតជញ្ជាំង ។ លោកត្រូវគេដកហូតតំណែងពីរដ្ឋមន្រ្តីការពារជាតិ ពីមេបញ្ជាការកងទ័ពវៀតណាម នៅឆ្នាំ ១៩៧៩។ នៅឆ្នាំ ១៩៩១ គាត់បានលាលែងចេញពីតំណែងឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហើយ គេលែងសូវលឺឈ្មោះគាត់នៅក្នុងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយរបស់រដ្ឋរហូតមក។
ទើប នៅឆ្នាំ ២០១១ នៅខួបកំណើត១០០ឆ្នាំ គេទើបឃើញមុខលោកឧត្តមសេនីយ៍យ៉ាប់ ឡើងវិញ ដែលបានទទួលការគោរព ពីមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់របស់បក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាម។ រដ្ឋាភិបាល បានបង្កើតសារមន្ទីរមួយដោយដាក់ឈ្មោះ របស់លោកយ៉ាប់។ គួរដឹងថា បើទោះជាលែងមានតំណែងនៅក្នុងរដ្ឋាភិបាល លោកឧត្តមសេនីយ៍យ៉ាប់នៅតែស្រឡាញ់ចូលចិត្តពីប្រជាជនវៀតណាម នោះដោយសារតែស្នាដៃរបស់គាត់ដែលធ្វើឲ្យវៀតណាមឈ្នះសង្រ្គាមលើបារាំង និងអាមេរិក។
មួយវិញទៀត លោកយ៉ាប់ កាលនៅរស់ ធ្លាប់បានចេញមុខសរសេរសំបុត្រទៅការិយាល័យនយោបាយបក្សដើម្បីប្រឆាំងនឹងអាជីវកម្មជីកយករ៉ែរបស់ក្រុមហ៊ុនចិននៅវៀតណាម។ ប្រជាជនដែលប្រឆាំងនឹងគម្រោងចិន បានចេញមុខគាំទ្រសកម្មភាពរបស់លោកយ៉ាប់។ ប្រជាប្រិយភាពរបស់ឧត្តមសេនីយ៍យ៉ាប់ និងជំហររិះគន់របស់គាត់ទៅលើរដ្ឋាភិបាល ធ្វើឲ្យមេដឹកនាំបក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាមទើសទាល់។ ប៉ុន្តែ ចាប់តាំងពីថ្ងៃសុក្រម្សិលមិញ កង្វល់របស់បក្សកុម្មុយនិស្តបានរលាយសាបសូន្យ ទៅជាមួយព្រលឹងដែលបានចាកឃ្លាតពីរូបកាយរបស់ព្រឹទ្ធាចារ្យមេសង្រ្គាម វ៉ ង្វៀនយ៉ាប់រៀងរហូតហើយ៕
ស្តាប់ការផ្សាយផ្ទាល់របស់វិទ្យុសំបុកឃ្មុំពីភ្នំពេញ
ផ្សាយផ្ទាល់នៅម៉ោង
៥ព្រឹកនិង៨:៣០យប់
